مسئولیت پذیری چیست؟
یکی از بزرگترین عوامل تحقق بخشیدن به زندگی با کیفیت، مسئولیت پذیری است. برای موفقیت در زندگی، باید نقش هایی که در تمام مراحل زندگی به شما محول شده است را به خوبی ایفا کنید. این به معنای مسئولیت پذیری در دوران کودکی، دانشجویی، بزرگسالی، کارمندی یا کارفرمایی، همسری و غیره است.
برای موفقیت در زندگی، فرد باید مسئولیت پذیری را در طول هر یک از مراحل زندگی خود حفظ کند. از ده ها هزار نفری که احساس می کنند به اهداف زندگی مورد نظر خود نرسیده اند، اکثر آنها “مسئولیت پذیری” که یکی از مهمترین ویژگی های افراد موفق در زندگی است را نادیده گرفته اند.
مسئولیت پذیری یک ویژگی ذاتی نیست که از بدو تولد در افراد وجود داشته باشد، بلکه با افزایش سن، رفتن به مدرسه و پیشرفت در زندگی آن را کسب می کنید. افراد رفتار، کردار و گفتار خود را انتخاب می کنند به همین دلیل احساس مسئولیت فقط به خود آنها بستگی دارد.بنابراین مسئولیت پذیری یک مهارت است و شما آن را یاد می گیرید و شخصیت خود را شکل می دهید.
به عنوان مثال
این شما هستید که تنبلی یا زود بیدار شدن را انتخاب می کنید، پس انداز می کنید یا بی پروا خرج می کنید.برای درک اینکه چرا مسئولیت مهم است، به این فکر کنید که اگر افراد به مسئولیت خود عمل نکنند زندگی چگونه خواهد بود. اگر افراد وظیفه ای که به آنها محول شده را انجام ندهند، چگونه می توانند به یکدیگر اعتماد کنند؟ اگر والدین در قبال بچه ها و بچه ها در مورد کارهای خانه یا درس هایشان احساس مسئولیت نکنند چه اتفاقی می افتد؟ همه ما اگر می خواهیم در جامعه با خیال راحت در کنار هم زندگی کنیم باید مسئولیت رفتار خود را بپذیریم.
وقتی آنچه را که قول داده اید انجام می دهید، مردم شما را به عنوان فردی مسئولیت پذیر و قابل اعتماد می شناسند که باعث افزایش عزت نفس و ارزشمندی شما می شود.
یک فرد مسئولیت پذیر، وظایف دشوار را بر عهده می گیرد بدون اینکه دیگران را برای هرگونه عقب نشینی یا مشکلی سرزنش کند، آنها مسئول موفقیت یا شکست کارهای خود هستند. یک فرد مسئول کسی است که بدون نیاز به نظارت دقیق می توانید به او اعتماد کنید زیرا در برابر رفتار خود پاسخگو است. مثلا به یک کارمند مسئولیت پذیر وظایفی با اهمیت بالاتر واگذار می شود که در نهایت منجر به ارتقا شغلی یا مالی او می شود.
وقتی دوستان، خانواده یا همکاران خود را ناامید می کنید، اعتمادشان را نسبت به شما از دست می دهند. شما وقتی جدی گرفته می شوید که تعهدات خود را دنبال کنید. مهم نیست که این مسئولیت نوشتن خبرنامه مدرسه یا پیوستن به یک تیم ورزشی باشد، تعهد به آن به شما کمک می کند مراقبت از چیزهای دیگری غیر از خود را یاد بگیرید، و به شما پایبندی به یک روال را آموزش می دهد که در سایر جنبه های زندگی نیز اثرگذار است.
مسئولیت پذیری می تواند دیدگاه شما را نسبت به دیگران تغییر دهد، دیگران نیز به این ویژگی توجه زیادی دارند زیرا مسئولیت، توانایی پاسخگویی در برابر رفتار، تفکر انتقادی، عملکرد خوب یا بد و انجام کارهای بزرگ و کوچک را به شما می‌دهد.
فواید مسئولیت پذیری
1- شما قادر خواهید بود نسبت به دیگران دلسوزی کنید.
یک فرد مسئول به دیگران اهمیت می دهد و آنچه را که برای حمایت از دوستان و اعضای خانواده خود لازم است انجام می دهد. در مقایسه، یک فرد همدل قادر است خود را به جای شخص دیگری قرار دهد تا دیدگاه او را بهتر درک کند و مطابق آن عمل کند.
به عنوان یک فرد مسئول، می توانید به عنوان شانه ای قابل اعتماد و تکیه گاهی برای دوستان و اعضای خانواده در مواقع ضروری باشید. از این رو، شما احساس ترحم و همدلی لازم را خواهید داشت تا دیگران را بالاتر از خود قرار دهید و به دوستان و اعضای خانواده خود در صورت نیاز کمک کنید.
2- هرگز نگران این نیستید که دیگران را سرزنش کنید.
زندگی ممکن است گاهی ناعادلانه به نظر برسد، اما به عنوان یک فرد مسئول، هرگز دیگران را به خاطر مشکلات پیش آمده سرزنش نخواهید کرد. در حالی که مسیر موفقیت با چالش ها و مشکلات مختلف پر شده است، یک فرد مسئول می‌داند چگونه بدون سرزنش دیگران، مسیر خود را ادامه دهد. در واقع، این فرد سعی می کند از هر موقعیتی به بهترین شکل استفاده کند و با نزدیک شدن به هر مشکل با آن کنار بیاید.
وقتی صحبت از سرزنش می شود، هیچ کس برنده نخواهد بود، اما کسانی که احساس مسئولیت می کنند هرگز دیگران را مقصر مشکلات نمی دانند و در عوض به یافتن راه حل برای این موضوعات تمرکز می کنند.
3- شما قادر خواهید بود روابط قوی و طولانی مدت با دیگران برقرار کنید.
برای اینکه دوستان و اعضای خانواده شما به شما ایمان داشته باشند باید مسئولیت اقدامات خود را بر عهده بگیرید و از مزایای مشارکت قوی و طولانی مدت با دیگران بهره مند شوید.
به یاد داشته باشید، هیچ کس کامل نیست و احتمالاً در مقاطع مختلف زندگی خود مرتکب اشتباه خواهید شد. اما کسانی که مسئولیت اشتباهات خود را به عهده می گیرند و در برابر اقدامات روزمره خود پاسخگو هستند، می توانند اعتماد را در بین دوستان و اعضای خانواده تقویت کنند و در نهایت، این اعتماد می تواند پایه و اساس برقراری روابط با دیگران باشد.
4- هرگز نگران این نیستید که شاکی شوید.
هیچ کس انسان شاکی را دوست ندارد، زیرا انسان شاکی مانند کسی است که احساسات منفی را در تعاملات روزمره برای دیگران به ارمغان می آورد. اگر سعی کنید مسئولیت پذیری بیشتری داشته باشید هرگز نگران شاکی شدن نخواهید بود. افراد مسئول می دانند که زندگی گاهی ممکن است سخت باشد اما سعی می کنند نشانه های مثبت را در یک موقعیت منفی پیدا کنند. آنها واقعاً نژادی نادر هستند و حتی می توانند به دیگران در برابر نظرات منفی افراد شاکی، کمک کنند.
5- می توانید بهترین روشهای انجام کارها را کشف کنید.
مسئولیت و کم کاری مانند دو قطب مخالف هم عمل می کنند. علاوه بر این، افراد مسئول معمولاً برنامه ها و اولویت هایی را تعیین می كنند و اهدافی را ایجاد می كنند تا اطمینان حاصل كنند كه می توانند بهترین راه ها را برای انجام چند وظیفه در طول روز پیدا كنند.
چک لیست در بین افرادی که می خواهند مسئولیت پذیرتر باشند، بسیار محبوب است. این لیست ها می‌توانند ادامه مسیر را برای هر کسی راحت تر کنند، و هر زمان که موردی از لیست به پایان رسید، هنگام بررسی یا خط کشیدن یک کار انجام شده، می توانند احساس رضایت بیشتری داشته باشند.
6- به رهبری تبدیل می شوید که دیگران می توانند به طور مداوم روی آنها حساب کنند.
مسئولیت یک امتیاز است نه یک حق. در نتیجه، مسئولیت یک ویژگی مشترک در رهبران محسوب میشود زیرا این افراد معمولاً قبل از اقدام به کاری فکر می کنند و به طور مداوم بر منفعت بیشتر تمرکز می کنند. علاوه بر این، افراد مسئول سعی در ساده نگه داشتن امور و برقراری روابط خوب با دیگران دارند. می توان برای انجام هر کاری در حد توان روی این افراد حساب کرد.
راهکار هایی برای افزایش مسئولیت پذیری
به عهده گرفتن مسئولیت، شما را در انتخاب قرار می دهد و به شما این امکان را می دهد که نحوه پاسخگویی به چالش های زندگی را انتخاب کنید. در اینجا چند نکته در مورد چگونگی بهبود مسئولیت پذیری برای شما آورده شده است.
1- مسئولیت افکار، احساسات، سخنان و اعمال خود را بر عهده بگیرید.
مسئولیت پذیری در قبال زندگی، به عهده گرفتن مسئولیت تفکر، احساس، گفتار و عمل خود است، زیرا این ساختار تمام تجربیات بشر است. شما زندگی خود را با افکار، احساسات، گفتار و اعمال خود خلق می کنید.
وقتی بپذیرید احساسی که در شما وجود دارد نتیجه افکار شماست، مسئولیت آن را به عهده می گیرید. معنی این امر این است که هیچ کس نمی تواند شما را به فکر، احساس، گفتن یا انجام هر کاری وادار کند.
2- دست از شکایت بردارید.
شاكي ها معمولاً افرادي هستند كه زياد حرف مي زنند و هيچ كاري نمي كنند. آنها با حرف زدن احساس بزرگی می کنند، اما وقتی صحبت از انجام کاری در مورد یک موضوع واقعی می شود، آنها بی حرکت هستند. می توانید شکایت را کنار بگذارید و مسئولیت کار خود را بپذیرید.
با مشاوره، شما فرصتی برای ارائه یک راه حل بهتر پیدا می کنید. اگر بخواهید شکایت کنید، کلمات کاملا خالی و ناامیدکننده ای از دهان شما بیرون می آیند. بنابراین، با کاهش شکایت یک ذهنیت بهتر و همچنین یک شادی طولانی مدت برای خود به ارمغان بیاورید.
3- دست از بهانه گیری برای خود بردارید.
هنگامی که اشتباهی مرتکب می شوید، به جای سرزنش کسی یا چیز دیگری، دلیل واقعی اینکه چرا نتوانستید آن کار را انجام دهید، بیان کنید. با آوردن بهانه، در واقع اعتراف می کنید که غیرمسئول هستید، علاوه بر این امر باعث حس ترس در شما می شود. اگر نمی توانید کاری را به موقع برای جلسه یا موارد مشابه به اتمام برسانید، قول ندهید.
شما باید به روشنی در مورد آنچه می توانید و نمی توانید انجام دهید فکر کنید، تا از بهانه آوردن برای خود جلوگیری کنید.
4- یاد بگیرید که چگونه امور مالی خود را مدیریت کنید.
یکی از مسئولیت های عمده ای که در بزرگسالی خواهید داشت، مراقبت از پول و سرمایه خود است. شما شغلی پیدا و حقوقی دریافت می کنید و سعی می کنید ماه به ماه با آن زندگی کنید. برای آینده نگری، ممکن است سعی کنید مقداری از آن پول را کنار بگذارید.
پس انداز همیشه ایده خوبی است، متأسفانه همه یاد نمی گیرند یا نمی دانند چگونه امور مالی خود را مدیریت کنند.
معمولاً اکثریت افراد، حقوق خود را قبل از پایان ماه خرج می کنند. حتی گاهی اوقات آنها از پرداخت قبض های خود غافل می شوند زیرا مورد دیگری برای خرج کردن پول پیدا کرده اند. اینها نمونه هایی از کاری است که یک فرد غیرمسئول انجام می دهد.
اگر می خواهید جدی گرفته شوید و زندگی عادی دارید، باید یاد بگیرید چگونه با پول کنار بیایید. وقتی حقوق خود را میگیرید باید تمام قبض های خود را پرداخت کنید. سپس، مواد غذایی بخرید و در مورد نحوه استفاده از بقیه آن برنامه ریزی کنید. همچنین باید مقداری پول در حساب پس انداز خود داشته باشید یا شاید بتوانید بخشی از آن را سرمایه گذاری کنید. هر دو این موارد بهتر از هزینه هایی است که می تواند منجر به بدهی و مشکلات دیگری برای شما شود.
5- ثابت قدم باشید و برنامه خود را رعایت کنید.
داشتن برنامه ریزی به معنای نظم است و این بدان معنی است که در مسیر درست قرار دارید. اگر کار می‌کنید، سعی کنید هر روز در یک ساعت مشخص بیدار شوید. حتی در تعطیلات آخر هفته هم می توانید زودتر بیدار شوید و نه اینکه تا ظهر در رختخواب بمانید. این کار به شما تا حدودی ثبات می بخشد.
به علاوه، بیدار شدن زود هنگام به شما امکان می دهد وقت بیشتری برای هر کاری که باید آن روز به پایان برسانید داشته باشید، همچنین می توانید آرام باشید و از روز تعطیل نیز لذت ببرید. اگر دانشجو هستید، باید عادت کنید که به طور منظم مطالعه کنید.
علاوه بر این، شما باید یک برنامه برای کارهای شخصی خود تنظیم کنید. اگر چند مورد در طول هفته تکرار می شوند، آنها را به همین ترتیب حفظ کنید. خارج شدن از برنامه می تواند کل روال زندگی شما را از تعادل خارج کند.
6- از به تعویق انداختن خودداری کنید.
افراد موفق افرادی سخت کوش هستند. برای اینکه در هر جنبه از زندگی خود درآمد کسب کنید و موفق شوید، باید برای آن سخت تلاش کنید، بنابراین شما باید مسئولیت پذیر باشید. مسئولیت پذیری، اولین قدم خودداری از به تأخیر انداختن کارها و وظیفه محول شده است. اتلاف وقت گرانبها را متوقف کنید.
ساعاتی را که در اینترنت، در شبکه های اجتماعی پیمایش می کردید و یا در خانه استراحت می کنید و کاری انجام نمی دهید، می توانست برای کارهای بهتر استفاده شود. به عنوان مثال، می توانستید کتاب بخوانید، پیاده روی کنید یا یک تمرین ورزشی انجام دهید، یا پروژه ای را که خیلی عقب بودید به پایان برسانید. اگر اوقات فراغت دارید، از آن به روشی هوشمندانه و خلاقانه استفاده کنید.
ارتباط مسئولیت پذیری و عزت نفس
این که شما در خودتان لیاقت داشتن چیزی را نمی بینید کاملا مرتبط است با عزت نفس شما. عزت نفس زیربنای زندگی شماست. شما هرچقدر هم که کار های مختلفی را امتحان کنید اگر عزت‌نفس نداشته باشید فایده ای ندارد. در واقع بدون عزت نفس نتیجه دلخواه از آن را به دست نمیآورید. برای داشتن عزت نفس باید عوامل مختلفی را در خود پرورش دهیم اما بعضی افراد راه به ظاهر ساده ولی در واقعیت غیر ممکن را انتخاب میکنند. آن ها انتظار دارند شخصی مثل فرشته بیاید و زندگی آن ها را متحول کند و آن ها را به سمت خوشبختی ببرد. اما اینکه شما انتظار داشته باشید یک کسی بیاید و دستتان را بگیرد تا بتوانید زندگیتان را بهتر کنید کاملا اشتباه است. این مورد میتواند پاشنه آشیل زندگی شما باشد.
چرا یک شخص دیگر باید بیاد کمک کند که زندگی شما بهتر بشود؟
اصلی ترین چیزهایی که باعث میشود شما از دیگران این انتظار را داشته باشید، کاهش عزت نفس و کمبود شادی در زندگیتان است! این که شما زندگیتان را گره بزنید به کسی و آن شخص بشود دلیل شادبودنتان اشتباه است! این که حال خوش و عزت نفستان را گره بزنید به کسی،کاملاً ضرر می کنید. چون احساس عزت نفس و ارزشمند بودنتان منوط به این میشود که یکی تشویقشتان کند یا آفرین بگوید و به به و چه چه کند.کسانی که منتظرند یک عامل بیرونی به آن ها بگوید این هدفی که تو داری درست است یا این راه، راه درستی ست. تا زمانی که چنین طرز فکری دارند انسان های ناراحتی خواهند بود و عزت نفس کم ، همراه با احساسی بد خواهند داشت.
چقدر مسئولیت خواسته هایی که دارید را می‌پذیرید؟
همین الان شما در زندگیتان یک سری هدف دارید. آیا مسئولیت انتخاب این اهداف را می‌پذیرید؟ یا قرار است بعدا بگویید که به خاطر یک آدم دیگه یا شرایط دیگه این راه را انتخاب کردم؟ اگر مسئولیتش را می پذیرید که هیچ! ولی اگر قبول نمیکنید احتمالا در این دسته ها قرار میگیرید:
- یا جزو آدم هایی میشوید که حتی اگر به خواستشان برسند چون خواسته هایشان را خودشان انتخاب نکرده اند، احساس نارضایتی و شکست دارند و فکر میکنند وسیله‌ای برای اهداف بقیه هستند. در این حالت عزت نفس کمشان،کمتر هم میشود.
- دسته دوم آدم هایی هستند که اهدافشان را طوری انتخاب میکنند که مورد تشویق و حمایت خانواده یا جامعه قرار بگیرند و شادی را در تایید دیگران میبینند. این افراد اگر به اهدافشان نرسند میزان باخت شان بیشتر خواهد بود. این ها همیشه میگویند اگر انرژیام را برای کاری که دوست داشتم می گذاشتم احتمال موفقیتم بیشتر بود.
یک افسانه یونانی هست به اسم الهه سیزیف، سیزیف در اساطیر یونان بخاطر فاش کردن راز خدایگان محکوم شد و برای مجازاتش باید که یک جسم بسیار سنگین را برمیداشت و تا قله کوهی حمل میکرد و قبل از رسیدن به قله آن را رها میکرد و میبایست این کا را تا ابد ادامه میداد. برای همین الهه سیزیف نماد کار بیهوده انجام دادن و یک هدف بیهوده را به پایان رساندن است. خیلی از ماها الهه سیزیف هستیم کار هایی که انجام میدهیم به خاطر دیگران است. اهدافی که انتخاب میکنیم واقعا آن چیزی نیست که می‌خواهیم و الزاما به ما احساس خوبی نمیدهد.
تا چه حد مسئولیت تصویری که برای خودتان ساختید را می پذیرید؟ تا چقدر برند خودتان را میشناسید؟
مثلاً مدیرتان احساس میکند آدم ناتوانی هستید. هنوز مسئولیت این نوع نگاه به خودتان را نپذیرفتید؟ تصویری که ما از خودمان به دیگران نشان میدهیم ، افکار و احساسی که آنها نسبت به ما دارند کاملاً با میزان عزت نفسی که داریم در ارتباط است. احساس بهتری دارد که قبول کنید من باعث همه چیزم و مسئولیت نگاه دیگران نسبت به خودتان چه بد و چه خوب را بپذیرید. اگر بد هست میتوانید تغییرش دهید.
مثلاً کسی که عزت نفس دارد به جای این که بگوید مدیر من احساس میکند من آدم ناتوانی هستم ، میگوید من تصویر یک آدم ناتوان را در ذهن مدیرم ایجاد کردم و همه مسئولیتش را هم قبول میکند. خداوند در قرآن می فرمایند من به شما ظلمی نکردم این شما هستید که به خودتان ظلم کردید. این جمله دقیقاً یکی از جهت های عزت نفس است که در قرآن به آن اشاره شده است.
وقتی میگویید مدیرم فکر میکند من آدم ناتوانی هستم تمام مسئولیت را به گردن او میاندازید. در جواب به این طور آدم ها میشود گفت تو میتوانستی طوری رفتار کنی که مدیرت در رابطه با تو این طور فکر نکند. اگر هرکاری کردی و باز هم طرز فکر مدیریت اینطور است میتوانی شغلت را عوض کنی تا یک مدیر بهتری در زندگیت داشته باشی.
مغز آدم طوری ست که هزار دلیل می آورد که تقصیر دیگری است. هیچ کس تقصیری در زندگی شما ندارد. مسئولیت همه این ها به عهده شماست.حال اگر شرایط زندگی شما یا وضعیت کاری که میخواهید انجام دهید به گونه ایست که چاره ای برای آن ندارید.حداقل روی یک برگ کاغذ بنویسید من در این حوزه ناتوانم. مثلا بگویید من در موسیقی خوبم ولی در تجارت نه . همه ی انسان ها این گونه اند. یک سری نقاط مثبت و یک سری نقاط ضعف دارند. حداقل چیزی که ما باید بپذیریم این است که الان اینقدر توانایی نداریم که شرایط را در جهت خواسته هایمان تغییر دهیم.
جمع بندی
ما در این مقاله درباره اهمیت و فواید مسئولیت پذیری و روش هایی برای بهبود این خصوصیت اخلاقی بیان کردیم. در واقع مسئولیت پذیری به معنای کنترل کاری است که انجام می دهید و نتایج اقدامات خود را می پذیرید. شما دیگران را مقصر نتایج کارها نمی دانید، یا دوستان و خانواده خود را فراموش نمی کنید.
همچنین، اجازه نمی دهید که تنبلی بر روی رویکرد کار شما تاثیر بگذارد. اگر به شما وظیفه ای داده شود، آن را به بهترین روش به پایان می رسانید. این همان کاری است که افراد مسئول انجام می دهند. از همه مهمتر، هر مسئولیتی که در محل کار یا زندگی به آنها واگذار شود می پذیرند. وظایف را نیمه کاره رها نمی کنید و در انجام کار خود مصمم هستید.
یکی از مزیت های طرح کارمان علاوه بر دوره های کارآموزی در بخش های مختلف، کار گروهی و مسئولیت پذیری افراد است. در این دوره ها فضایی برای کارآموز ایجاد می شود تا با پروژه های عملی که در اختیارشان قرار می گیرد، احساس مسئولیت کنند و با همکاری بین افراد گروه پروژهای خود را به نحو احسن به پایان برسانند. برای کسب اطلاعات بیشتر از دوره های کارمان وارد صفحه کارمان شوید.
صفحه معرفی طرح کارمان
https://karmansystem.com/
بدون دیدگاه